Μίκης Θεοδωράκης

«Η Ελλάδα σήμερα ορφάνεψε.


Ο Μίκης είναι η έκφραση της ελληνικής ψυχής και με το έργο του έδειξε σε όλο τον κόσμο ότι ελληνισμός σημαίνει πολιτισμός.

Γεννήθηκε με την ευλογία των Μουσών. Μίλησε με την οικουμενική γλώσσα της μουσικής και της ποίησης για τον άνθρωπο, τους αγώνες, τις χαρές και τους καημούς του.

Ο Μίκης είναι παγκόσμιος, μα πάνω απ’ όλα είναι Έλληνας κι αποτελεί την αντάξια συνέχεια των μεγάλων παραδόσεών μας.

Αγωνίστηκε κι υπέφερε υπερασπιζόμενος την ελευθερία, τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.

Είχα τη χαρά και την τιμή να υπηρετήσω το μεγάλο του έργο, μια ολόκληρη ζωή, να μοιραστώ μαζί του συγκινητικές στιγμές, την επαφή με τόσους λαούς, τους αγώνες και την ιστορία τους δίνοντας συναυλίες σε ελληνικά και παγκόσμια ακροατήρια.

Ο Μίκης είχε την τύχη πριν φύγει να ζήσει την αθανασία του.

Μας χάρισε το ωραίο ταξίδι, για αυτό θα είναι πάντα κοντά μας σαν να μην έφυγε ποτέ.

Με τη μουσική και τα τραγούδια του θα ενώνει τις καρδιές μας, θα μας ανοίγει καινούργιους κόσμους όπως κάνει κάθε μεγάλη τέχνη που συνομιλεί με την εποχή της και την Ιστορία.

Μίκη μου, με τα χέρια-φτερά σου, όσο ζω θα σε βλέπω πάντα να διευθύνεις τα τραγούδια μας και τα όνειρά μας». Μαρία Φαραντούρη.


«Πηγή: https://www.athensvoice.gr/culture/music/727219_maria-farantoyri-sygkinitiko-antio-ston-miki-theodoraki»

Τα 2Μ του Ελληνικού Πολιτισμού, ο Ψηλός και ο Χοντρός,  αφηγείται  ο Μίκης:  Θυμάμαι σαν και τώρα,  όταν αρχίσαμε να επισκεπτόμαστε ο ένας το σπίτι του άλλου, αυτός να έρχεται στη Νέα Σμύρνη κι εγώ στο Παγκράτι, τα καυτά μεσημέρια του θέρους  του 1946, μόνοι μας στα τελευταία καθίσματα του λεωφορείου που ανέβαινε τη Συγγρού. Κάθε μεσημέρι η μητέρα μου μας έκανε το τραπέζι και μετά πηγαίναμε για  σπουδές  ή για το μεροκάματο,  εκείνος  δούλευε  στου Fix, στο εργοστάσιο πάγου κι εγώ εφημεριδοπώλης, η αλήθεια είναι ότι ο δικός μου πατέρας μού εξασφάλιζε το καθημερινό πιάτο,  ενώ ο Μάνος ήταν ο ίδιος πατέρας, γιος και αδελφός, έπρεπε  να δουλέψει για να ζήσει την οικογένεια του, κάτι που θα τον απομακρύνει από τη μεγάλη του αγάπη, τη συμφωνική μουσική, είχε  μια από τις καλύτερες δισκοθήκες στον κόσμο, χιλιάδες δίσκοι, κυρίως «κλασικοί». Και το σπουδαιότερο: τους άκουγε όλους!  κανείς στην Ελλάδα (πέραν των κλασικών ) δεν γνώριζε καλύτερα τη μουσική του 20ού αιώνα  τους  ερμηνευτές, τις  ορχήστρες, τις μουσικές σχολές  από τον Μάνο, μού μιλούσε ασταμάτητα  για τους πιο απίθανους συνδυασμούς οργάνων που θα χρησιμοποιούσε π.χ, τρία τρομπόνια και δύο άρπες για το ένα, ορχήστρα πνευστών με σόλο τσέλο για το άλλο...
Ο  Μάνος εμπιστευόταν το ένστικτο και την ιδιοφυΐα του, εγώ εργάσθηκα σκληρά για να αποκτήσω τεχνική,
χρησιμοποίησε το μπουζούκι μόνο στα τραγούδια κινηματογραφικών ταινιών -που δεν τα «υπέγραφε», αντιθέτως στα έργα που υπέγραφε εμπιστευόταν  «λόγια» όργανα, όπως το βιολοντσέλο και το πιάνο. Όταν είδα τη «Στέλλα»,  μέθυσα κυριολεκτικά με τις μελωδίες του, πήγα και ξαναπήγα έως ότου τις μάθω καλά για να τις παίζω στο πιάνο.
Στο σπίτι του στο Παγκράτι , με έκρυβε ενώ ήμουν στην παρανομία, μετά την  μουσική ακολουθούσε  συζήτηση για τα πολιτικά, ανταλλάσσαμε απόψεις και όνειρα, επιθυμίες και σχέδια,  εγώ ήμουν φανατισμένος, δεν ήθελα να δω την πραγματικότητα που μου ανέλυε με την τετράγωνη λογική του ο Μάνος, όμως αυτές οι διαφωνίες μας έφερναν πιο κοντά,  ο Μάνος αποδείχτηκε τελικά περισσότερο ρεαλιστής απέναντι στην έννοια «Λαός» από μένα που εγώ  την αντιμετώπιζα με ρομαντική διάθεση σαν απόλυτη ηθική και πολιτιστική αξία.  Προσωπικός φίλος του Καραμανλή, δεν δίσταζε να  υποστηρίζει θέσεις πιο τολμηρές και ριζοσπαστικές από αυτές των  επισήμων απόψεων της Αριστεράς.
Η σχέση τους περιπετειώδης, οι τσακωμοί τους παροιμιώδεις, μια φορά τους άκουσε όλος ο « Μαγεμένος Αυλός» το αγαπημένο εστιατόριο  του Μάνου, σε διπλανό τραπέζι καθόταν η Ελένη Αρβελέρ, σηκώθηκε από την θέση της και τους μάλωσε «δεν ντρέπεστε, είστε τα ινδάλματα όλης της Ελλάδας και τσακωνόσαστε σαν μαθητούδια»
Το πειράγματα μεταξύ τους πολλά, μόλις ο Μάνος πρωτο-παρουσίασε τις «Μπαλάντες της οδού Αθηνάς»  του λέει ο Μίκης σε μια ταβέρνα «καλά τι σόι τραγούδι ειν' αυτό που πήγες κι έγραψες…πονούν οι ρώγες μου, θα' χεις τα πόδια σου ανοιχτά κλπ" (στο τραγούδι Ερωτική άσκηση για τέσσερις), του απαντά ο Μάνος « αυτά  σε πείραξαν, δεν κοιτάς την δική σου σαχλαμάρα ; Ποιά; ρωτάει ο Μίκης έκπληκτος Ε, δεν ξέρεις,  "Να τη πετιέται από ψηλά κι αγριεύει και θεριεύει κλπ."
Έλεγε όταν ήταν θυμωμένος « Με τον Μίκη δεν έχομε καμία σχέση παρά μόνο την κατάληξη –ακης στο επίθετο μας για αυτό και εγώ είπα να την γράφω με ι Χατζιδάκις, πέρναγε μια εβδομάδα και του πέρναγε ο θυμός, όταν τον ξαναρωτούσαν έλεγε « όχι μωρέ,  άλλαξα την κατάληξη γιατί το η Χατζιδάκης με παχαίνει»!
Συνεχίζει ο Μίκης: ανεξάρτητα από τις περιπέτειες των σχέσεων μας, ένιωθα πάντα μια απέραντη τρυφερότητα για τον ευάλωτο Χατζιδάκι που προσπαθούσε με κάθε τρόπο να κρύψει την αγάπη που στερήθηκε, μου άρεσε να τον ακούω να μιλάει, δεν τον διέκοπτα ποτέ, όταν μιλούσε, διατύπωνε τόσο άρτια, με τόσο άψογα Ελληνικά και τόσο τέλεια τεκμηριωμένα οτιδήποτε έθιγε, που σε έπειθε χωρίς δεύτερη σκέψη, σε καθήλωνε μονάχα με ένα βλέμμα, ήταν ένας γόης, ως άνθρωπος, ως διανοούμενος και ως συνθέτης. Ένα δώρο των Θεών στη χώρα μας
Πολιτική είναι οποιαδήποτε πράξη επηρεάζει την κοινωνία, αν σας ρωτήσουν λοιπόν ποιοι είναι οι κορυφαίοι  Έλληνες πολιτικοί, πείτε αυτοί οι δύο, σε αντίθεση με τους επαγγελματίες της πολιτικής που ιδιοτελώς μας χρεοκόπησαν, μας ντρόπιασαν,  μας δίχασαν , αυτοί έκαναν περήφανο ένα ολόκληρο λαό, όλη η οικουμένη ταύτισε την μουσική τους με την Ελλάδα,  ένωσαν ένα ολόκληρο  λαό,  τους τραγουδούσαμε και οι αποστάσεις μεταξύ μας εκμηδενίζονταν!  
Σαν σήμερα,  15 Ιουνίου του 1994,  μας άφησε το «δώρο των Θεών στη χώρα μας», ο Μίκης σπεύδει  στο Νεκροτομείο  του Ευαγγελισμού και παρακαλεί την Διευθύντρια να τους αφήσει μόνους τους, ο Μάνος γυμνός στο τραπέζι του νεκροτομείου , είχε  χάσει πολλά κιλά  από την περιπέτεια της υγείας του και ήταν πανέμορφος,  έμεινε μαζί του περίπου μισή ώρα χαιδεύοντας του το κεφάλι,  μιλώντας του τρυφερά, όλα όσα δεν του είχε πει ολόκληρες δεκαετίες,  στο τέλος «του έκλεισα τα μάτια και του είπα, Καλή Αντάμωση Μάνο μου, και έφυγα  δακρυσμένος».

Μικρές Κυκλάδες
1963

Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης

Σύνθεση: 1963, Αθήνα

Ηχογραφήσεις:

1963, Ντόρα Γιαννακοπουλου, Studio Columbia
1964, Σουλα Μπιρμπιλη, Chant du Monde (France)
1974, Σουλα Μπιρμπιλη, Lyra


(Από τις σημειώσεις του συνθέτη για το έργο)



Έως τα 1962 βρισκόμουν ανάμεσα στο Παρίσι και στην Αθήνα. Με το '62 πλέον έρχεται και η οικογένειά μου και μετακομίζουμε τελειωτικά από το Παρίσι στην Αθήνα. Απ' τους πρώτους ανθρώπους που είδα ήταν ο Οδυσσέας Ελύτης, μιας και το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το είχα ολοκληρώσει σαν σύνθεση αλλά δεν είχα προχωρήσει στην ενορχήστρωση που έκανα εκείνο τον καιρό. Έτσι τον έβλεπα τακτικά, θα 'λεγα δυο-τρεις φορές την εβδομάδα, τα μεσημέρια στου Φλόκα και, όταν είχα πλέον τελειώσει τη σύνθεση του ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ, τον κάλεσα στο σπίτι μου μαζί με τον Λέοντα Καραπαναγιώτη και τον Γιώργο και την Έλενα Σαββίδη. Τους έπαιξα και τραγούδησα ολόκληρο το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ σε μια πελώρια πομπίνα από κείνα τα μαγνητόφωνα της εποχής και που ίσως να υπάρχει ακόμα στα χέρια κάποιου απ' αυτούς που το άκουσαν τότε για πρώτη φορά.

Το θέμα μας πάντοτε ήταν το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ. Μας απασχολούσε ειδικότερα το πως και πότε θα παρουσιαστεί, δεδομένου ότι ήταν έργο πολύπλοκο και ήδη η Εταιρεία Κολούμπια, στην οποία είχα πει τα σχέδιά μου, είχε αρνηθεί να το ηχογραφήσει λόγω του μεγάλου κόστους. Το θέμα λοιπόν ήταν που θα βρίσκαμε συμφωνική ορχήστρα, χορωδία – λαϊκή ορχήστρα φυσικά είχα στη διάθεσή μου – αλλά πέραν της λαϊκής υπήρχαν κι άλλα όργανα, πολλά κρουστά, πιάνο, σαντούρι και φυσικά έπρεπε κυρίως να βρεθεί ένα σοβαρό κονδύλι για να αντιμετωπιστούν τα έξοδα της συναυλίας και της ηχογράφησης.



Ένα πρωινό, αρχές του 1963, ο Οδυσσέας Ελύτης μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι θέλει να 'ρθει σπίτι μου, στη Νέα Σμύρνη. Ήταν μια ωραία ανοιξιάτικη μέρα, ήρθε κατά το μεσημεράκι και μου έδωσε επτά ποιήματα (το 7 ήταν ο ιερός αριθμός του Ελύτη). “Νομίζω”, μου είπε, “ότι ταιριάζουν στο ύφος σου”. Τον ευχαρίστησα και πραγματικά τα ποιήματα αυτά με ενθουσίασαν γιατί υπήρχε μια αντίθεση ανάμεσα σ' αυτά και στα “βαριά” τραγούδια της ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ που ήταν ζεϊμπέκικα και χασάπικα. Αυτά ήταν πιο λυρικά, ανάλαφρα, αιγαιοπελαγίτικα. Όταν τέλειωσα τη σύνθεση, τον κάλεσα, ήρθε στο σπίτι μου, τα άκουσε, ευχαριστήθηκε πολύ και μαζί αποφασίσαμε να τα εμπιστευθούμε στη Ντόρα Γιαννακοπούλου, η οποία την εποχή εκείνη θριάμβευε στην Αθήνα• είχε μια υπόγεια μπουάτ στην Πλάκα που ήταν κάθε βράδυ κατάμεστη από τη νεολαία, ιδιαίτερα από τη φοιτητική νεολαία, που είχε αρχίσει να ηλεκτρίζεται προαισθανόμενη τα γεγονότα του '63.



Άρχισα λοιπόν να κάνω πρόβες με τη Γιαννακοπούλου και την ορχήστρα μου που την αποτελούσαν πια μόνιμα ο Γιάννης Διδίλης, πιανίστας, ο Κώστα Παπαδόπουλος, ο Λάκης Καρνέζης και ο Βαγγέλης Παπαγγελίδης. Όταν ολοκληρώσαμε τις πρόβες και πριν μπούμε στο στούντιο, αποφασίσαμε να δοθεί η πρεμιέρα στη μπουάτ της Ντόρας Γιαννακοπούλου.



Τις ημέρες εκείνες είχα ένα απειλητικό τηλεφώνημα από μια οργάνωση “κου – κλουξ – κλαν”. Αυτό πήρε δημοσιότητα. Μου τηλεφώνησε λοιπόν ο Υπουργός Εσωτερικών – Δημοσίας Τάξεως και μου είπε “κύριε Θεοδωράκη, επειδή φοβόμαστε για τη ζωή σας, θα σας έχουμε έναν αστυφύλακα μαζί για προστασία”. Του απάντησα ότι δεν χρειάζεται, όμως επέμεινε να ληφθεί το μέτρο αυτό τουλάχιστον για μερικές μέρες και μετά πάλι θα εξέταζαν το θέμα. Τελικά, ήρθε πράγματι ένας αστυφύλακας, πολύ συμπαθητικό παιδί, φοιτητής της Θεολογίας, που όμως ήταν “βαμμένος” αντικομμουνιστής και εμένα μ' έβλεπε σαν τέρας. Σιγά σιγά με τις συζητήσεις που κάναμε, ιδιαίτερα σε διαδρομές με το αυτοκίνητο, άρχιζε να αλλάζει η εικόνα που είχε για τους κομμουνιστές και ειδικά για μένα.



Την ημέρα της πρεμιέρας κάλεσα τον Ελύτη να 'ρθει από το σπίτι και μαζί με τη Μυρτώ και τον αστυφύλακα να πάμε στη μπουάτ. Η είδηση είχε αναγγελθεί από τις εφημερίδες, ο κόσμος είχε γεμίσει τη μπουάτ και τη μακριά σκάλα που κατέβαινε ως κάτω, αλλά και απέξω είχε μαζευτεί κόσμος, νεολαία, έβλεπες παντού χαρούμενα πρόσωπα, γεμάτα αγάπη, με μάτια φλογισμένα. Μπήκαμε λοιπόν μέσα και σταθήκαμε στο προτελευταίο σκαλοπάτι, όρθιοι, ακριβώς λόγω του μεγάλου συνωστισμού. Και υπάρχει μια φωτογραφία μας εκεί, ο Ελύτης, η Μυρτώ, εγώ και ο αστυφύλακας με στολή. Ήταν πολύ περίεργο για τους φοιτητές, μέσα σ' αυτήν την ατμόσφαιρα να υπάρχει ένας ένστολος αστυφύλακας.



Μέσα σ' αυτό το κλίμα δόθηκε η πρώτη των ΜΙΚΡΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ. Κάθε τραγούδι χειροκροτιόταν με μεγάλη θέρμη και στο τέλος η Ντόρα Γιαννακοπούλου αναγκάστηκε να τα πει άλλη μια φορά.



Μια βδομάδα μετά, μπήκαμε στο στούντιο και βγάλαμε το γνωστό δίσκο.

Προσπάθησα αρκετές φορές να γράψω δυο λόγια για τον Μίκη Θεοδωράκη, όμως δεν τα κατάφερα.
Τα λόγια είναι φτωχά μπροστά στο μεγαλείο του.
Να μιλήσεις για τον μουσικό? Για τον αγωνιστή? Για τις ιδέες και το έργο του μπορούμε να μιλάμε πολύ καιρό και πάλι νιώθω ότι είναι ανεξάντλητος...
Κάπου άκουσα ότι το "ουδείς αναντικατάστατος" δεν ισχύει για την περίπτωσή του.
Νομίζω ότι συμφωνώ...
Κι εφόσον δεν τα καταφέρνω με τα λόγια, ας μιλήσουν οι στίχοι μεγάλων ποιητών που αγάπησε και μελοποίησε και μας έκανε κι εμάς να τα αγαπήσουμε, γιατί η μουσική του σέβεται και δίνει έμφαση στο στίχο...
Και ποιο έργο του να πρωτοδιαλέξεις? Όλα ένα κι ένα, μας μεγάλωσαν, μας συντρόφεψαν και θα μας συντροφεύουν....

Σαν ελάχιστον φόρο τιμής αποφασίσαμε να αφήσουμε τη φωτογραφία του στο φορουμάκι μας μέχρι τη μέρα της κηδείας του.

Πριν 96 χρνια , ένα παιδί γεννήθηκε στη Χίο.
https://www.youtube.com/watch?v=SeSVp65fI1M
22.6.96 "ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΙΑ" : "Εμένα πάντως ο θάνατος δεν με φοβίζει κι όχι επειδή πιστεύω στην μετά θάνατον ζωή. Πιστεύω όμως ότι καθώς λιώνει το σώμα, κάποια μόρια, αντί ν' αναληφθούν στον γαλαξία, πάνε και κάθονται πάνω στα κλαδιά, στις ελιές και τις πορτοκαλιές και μπαίνουν στους καρπούς. Έτσι δεν χανόμαστε, να - είπε κι έδειξε το κρασί μπροστά του -, εδώ μέσα είναι κι ο παππούς μου κι η γιαγιά μου. Όταν πεθάνω πάντως, να προτιμάτε το ελαιόλαδο Κρήτης, θα 'μαι κι εγώ μέσα".

Την πρώτη φορά που θυμάμαι να είδα ζωντανά τον Μίκη Θεοδωράκη, ήταν σε μια συναυλία στο στάδιο της Χίου. Συμμετείχαν η Φαραντούρη και ο Μητσιάς. Ήμουν στο δημοτικό...
Τραγουδούσαμε όλοι μαζί... ούτε που μου περνούσε από το μυαλό τότε πόσο μεγάλο ήταν αυτό που έζησα... τραγουδούσα όλο χαρά, όμως δεν ήμουν σε θέση να νιώσω τα τραγούδια όπως τα νιώθω τώρα....
Δυστυχώς δεν έχω ούτε καν φωτογραφία από εκείνη τη μαγική βραδιά...
Υπάρχει όμως μέσα στη μνήμη μου και νιώθω πολύ τυχερή που το έζησα....

Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ....
Δεν ξέρω ποια θεωρείται η ωραιότερη εκτέλεση... κάθε φορά είναι και κάτι άλλο, κάθε φορά σου χτυπάει άλλες χορδές στην καρδιά σου...
Η παρακάτω με συγκινεί ιδιαίτερα

Ηχητικό Ντοκουμέντο – Ο Μάνος Χατζιδάκις αποκαλύπτει τον φίλο του Μίκη Θεοδωράκη
«Σήμερα λοιπόν θέλω να σας αποκαλύψω έναν φίλο μου συνθέτη, πολύ σημαντικό, που είμαι βέβαιος πως δεν ξέρετε, τον Μίκη Θεοδωράκη», έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις την περίοδο 1978-1979, σε ραδιοφωνική εκπομπή του στο Τρίτο Πρόγραμμα.






«Ελα όμως που επιθυμώ να σας παρουσιάσω έναν Μίκη Θεοδωράκη τέτοιο που δεν τον φανταστήκατε κι ούτε τον μάθατε ποτέ, γιατί πολλοί γνωρίζουνε τα ονόματα μα λίγοι ξέρουν το τι πράγματι κάνει ο καθένας» ακούγεται να λέει ο Μάνος Χατζιδάκις την περίοδο 1978-1979, στη ραδιοφωνική εκπομπή του στο Τρίτο Πρόγραμμα.

«Τέτοιον που δεν τον φανταστήκατε…»
«Σήμερα λοιπόν θέλω να σας αποκαλύψω έναν φίλο μου συνθέτη, πολύ σημαντικό, που είμαι βέβαιος πως δεν ξέρετε, τον Μίκη Θεοδωράκη. Να μη νομίζετε πως λέω αστεία, ούτε κι ο γενικός μας διευθυντής να φανταστεί πως αστειεύομαι μια και έβγαλε φιρμάνι χθες για να μη λέμε αστεία από το ραδιόφωνο κι ούτε πολλές κουβέντες.

»Ελα όμως που επιθυμώ να σας παρουσιάσω έναν Μίκη Θεοδωράκη τέτοιον που δεν τον φανταστήκατε κι ούτε τον μάθατε ποτέ, γιατί πολλοί γνωρίζουνε τα ονόματα μα λίγοι ξέρουν το τι πράγματι κάνει ο καθένας. Οπως και μένα, δεν με ξέρουν. Πολλοί με σταματούν και μου ζητάν αυτόγραφο, φροντίζω αμέσως να τους ρωτήσω αν με γνωρίζουν και μου απαντούν: «δεν είστε αυτός που τραγουδά στη τηλεόραση;».

»Καταλαβαίνετε όπως κι εγώ πως με μπερδεύουν, γιατί ούτε τραγουδιστής είμαι, ούτε παρουσιάζομαι στη τηλεόραση την οποία μάλλον αντιπαθώ. Φαίνεται όμως πως με περνάν για τον εκτάκτως συμπαθή τραγουδιστή Τόνη Μαρούδα ή το πολύ για την κυρία Μαβίλη της τηλεοράσεως.

«Βαθιά και πλατιά μουσικός»
»Βέβαια το ίδιο δεν συμβαίνει και με τον Μίκη Θεοδωράκη, γιατί αυτός και τον γνωρίζουνε και τραγουδάει. Αλλά ποιοι είναι αυτοί που ξέρουνε τη μουσική του σημασία μέσα στον χώρο μας; Κι ακόμα ότι ο Θεοδωράκης δεν έγραψε μόνο τον «Ζορμπά» ή το «Πέντε-πέντε-δέκα…» με τα οποία πολλοί νομίζουν πως εκεί τελειώνει η προσφορά του. Ούτε πάλι οι άλλοι, οι περισσότεροι, που ερμηνεύουν τη μεγαλοσύνη του γιατί τους καθηλώνει στα γήπεδα με τις ώρες και τους κινητοποιεί εσωτερικά.

»Δεν είναι μόνο αυτό. Ο Θεοδωράκης είναι βαθιά και πλατιά μουσικός και λειτουργεί παράλληλα σ’ άλλες λιγότερο γνωστές στιγμές, με ακρίβεια και με συνείδηση των πηγών του και των στόχων του, με ευαισθησία και με τεχνική απαράμιλλη. Αυτές είναι οι στιγμές που τον τοποθετούν στο μέλλον, σίγουρα και παντοτινά.

»Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ένας ποταμός σπανίων μελωδιών που έχει βαθιές τις ρίζες του στον αραβικό χώρο κι όχι μόνο στην Κρήτη. Από την Κρήτη πήρε την επική μεγαλοστομία και λεβεντιά που σφραγίζει τους ρυθμούς του. Απ’ τα νησιά του Αιγαίου τη χάρη του και τη λεπτεπίλεπτη δεξιοτεχνία του. Κι από τη βόρεια Ελλάδα τους βαθείς αναστεναγμούς της μουσικής του.

»Οσοι θέλησαν να τον μιμηθούν το μόνο που κατάφεραν ήταν να φτιάξουν μια μονότονη μπροσούρα που προκαλούσε αθεράπευτη πλήξη και ανία στον ακροατή.

«Η επανάσταση χωρίς ταλέντο…»
»Η επανάσταση χωρίς ταλέντο είναι για να κοιμάσαι ασφαλώς κι όχι για να λιθοβολείς».

Ο Μάνος Χατζιδάκις τελειώνει την αναφορά του στη μουσική προσωπογραφία του Μίκη Θεοδωράκη παρουσιάζοντας τραγούδια του συνθέτη τα οποία ο ίδιος ξεχωρίζει:

«Αρχίζω τη δεύτερη σειρά των τραγουδιών που διάλεξα του Θεοδωράκη μ’ ένα από τα πιο λυρικά τραγούδια που έχουν γραφτεί στην νεότερη Ελλάδα, και με μοναδική την ερμηνεία της Φαραντούρη. Αυτό το τραγούδι είναι ένα αριστούργημα, το περιέχουμε και μας αποκαλύπτει.. «στης νύκτας το μπαλκόνι παγώνει ο ουρανός..»».

Πηγή:
https://www.in.gr/2021/09/03/culture/ixitiko-ntokoumento-o-manos-xatzidakis-apokalyptei-ton-filo-tou-miki-theodoraki/?fbclid=IwAR3FGcq84U-BcPFO0Oo7w37e9BA30lgFPH9cXTlTmVRdU03Ix1ACgBEwHas

Άσμα Ασμάτων - Μαρία Φαραντούρη

Από την μπαλάντα του Μαουτχάουζεν



https://www.lifo.gr/culture/music/afieroma-sti-mpalanta-toy-maoythaoyzen-toy-miki-theodoraki-kai-toy-iakoboy-kampanelli

Το συγκινητικό αντίο της ΕΡΤ στο Μίκη Θεοδωράκη
Σε μια αυθόρμητη κίνηση που προκάλεσε συγκίνηση όχι μόνο στο Ραδιομέγαρο, αλλά και στους τηλεθεατές που ήταν συντονισμένοι λίγο πριν τις 12 το μεσημέρι στην ΕΡΤ1, προχώρησαν τα μέλη της Χορωδίας της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Αμέσως μετά την είδηση του θανάτου του μεγάλου μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη συγκεντρώθηκαν στο στούντιο ηχογραφήσεων της Αγίας Παρασκευής και τραγούδησαν όλοι μαζί -και χωρίς πρόβα βέβαια- το «Περιγιάλι το κρυφό», το ανεπανάληπτο τραγούδι σε ποίηση του Γιώργου Σεφέρη.
Ήταν το δικό τους ευχαριστώ, αλλά και ολόκληρης της ΕΡΤ, για όσα σπουδαία αφήνει ο Μίκης Θεοδωράκης ως παρακαταθήκη στην πατρίδα μας, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τη συγκινητική στιγμή της πρωτοβουλίας που ανέλαβε η Χορωδία με το μαέστρο της Μιχάλη Παπαπέτρου. Μια άγνωστη αλλά εξίσου συγκινητική λεπτομέρεια είναι ότι ο ίδιος ο Θεοδωράκης στο ίδιο ακριβώς στούντιο είχε διευθύνει πολλές φορές τη συγκεκριμένη χορωδία, καθώς υπήρξε και επί σειρά ετών και διευθυντής των Μουσικών Συνόλων της δημόσιας ραδιοτηλεόραση

Μίκη ημών εν τοις ουρανοίς

Ο Σπύρος Παπαδόπουλος γράφει για τον αυθάδη πιτσιρικά που αρνιόταν πεισματικά να μεγαλώσει.

Κάποια στιγμή θα γινότανε.. Έτσι αποφάσισες, έτσι έκανες και λογαριασμό δε δίνεις! Τρέχουν και δεν φτάνουν τώρα οι καντηλανάφτες, ν ανάψουνε τ αστέρια για την υποδοχή. «Φωταγωγείστε το στερέωμα, έρχεται ο Αθάνατος παιδιά»!

Ο αυθάδης πιτσιρικάς που αρνιόταν πεισματικά να μεγαλώσει. Που έπαιζε με τις σφαίρες, όπως έπαιζε με τις νότες. Όπως έπαιζε με τα κορίτσια. Όπως έπαιζε με τους κοντόφθαλμους και τους μικρόνοες.

Πριν 4-5 χρόνια ήμασταν σπίτι σου και κάποια στιγμή χτυπάει το τηλέφωνο. Μια τεράστια έκπληξη ζωγραφίστηκε στο πρόσωπό σου, όταν σου είπε τ’ όνομά του, ο συνομιλητής. Σχεδόν ταράχτηκες και έκλεισες λέγοντας «βεβαίως θα 'ρθω, μην ανησυχείς». Μου ειπες οτι ήταν ένας πασίγνωστος (δε θέλω να πω τ όνομα), εκ των πρωτεργατών της χούντας, ο οποίος σου 'χε κάνει τη ζωή κόλαση.

Ύστερα από 45 χρόνια περίπου, βαριά άρρωστος και συναισθανόμενος το τέλος που ερχόταν, το μόνο πράγμα που ήθελε πριν φύγει, ήταν να σε δει από κοντά και να σου σφίξει το χερι!

«Γιατι, αυτο;» Σε ρωτάω.
«Δεν ξερω», μου λες.
«Θέλει να σβήσει τα παλιά, να κλείσει τα τεφτέρια.»
«Και θα πας;»
«Ε βέβαια θα παω, του το υποσχέθηκα!

Και την επόμενη φορά που βρεθήκαμε, το πρώτο πράγμα που σε ρώτησα ήταν αν πήγες τελικά. Φυσικα και πηγες! Με το που σε είδε, άρχισε να κλαίει με αναφιλητά. Σου κρατουσε το χέρι κι έκλαιγε, χωρίς να βγάλει λέξη... Και ‘κλείσαν τα τεφτέρια...

Η ψυχή σου, δυό μέτρα πάνω απ το μπόι σου! Τι να σου κάνει εσενα ο Χαρος, με τετοια ψυχή; Ενας τόσος δα φουκαράς, κακομοίρης Χάρος!

Θα τον καλέσεις στα περβόλια και θα τον νικήσεις άλλη μια φορά, στο πιοτό, στο κρασί και στο τραγούδι.Τόσες φορές τον νίκησες, τώρα θα ’ναι η χαριστική του!

Το πολύ-πολύ, να τον βάλεις κι αυτόν στη χορωδία. Όπως τότε στη Ζάτουνα, που έβαλες τους χωροφύλακες που σε επιτηρούσαν και λέγαν τα τραγουδια σου!

«Ρε παιδιά, αφου κάθεστε που κάθεστε εκεί έξω όλη μέρα, δεν θελετε να σας μαθω να τραγουδάτε, να κανουμε μια χορωδία, να περνάει κι η ώρα σας;»
«Ενταξει», ειπαν μισοφοβισμένοι, μισοέκπληκτοι.
«Λοιπόν, θα μαθουμε το «η Μαργαριτα, η Μαργαρώ».
«Οχι δικο σας κυριε Μικη, ειστε απαγορευμενος, θα βρουμε κανα μπελά»
«Δεν ειναι δικο μου ρε παιδιά, του Χατζιδάκι είναι!»

Αγιασθήτω τ όνομά σου!

https://www.news247.gr/sunday-edition/miki-imon-en-tois-oyranois.9342674.html

Δεν ξέρω τί παραπάνω να γράψω και εγώ... τι λιθαράκι να βάλω στο αφιέρωμα που κάνεις στο Μίκη.
Ό.τι και να γράψω, θα είναι πολύ λίγο μπροστά στο μεγαλείο ενός ανθρώπου που σημάδεψε ανεξίτηλα την πολιτική και μουσική ιστορία αυτού του τόπου.
Το έργο του πολυσχιδές, μοναδικό και διαχρονικό, και ως εκ τούτου κλασικό!

Με το θάνατο του Μίκη κλείνει ένα τεράστιο κεφάλαιο της σύγχρονης, μεταπολεμικής Ελλάδας.
Τα τραγούδια του, όμως, δε θα λείψουν ποτέ από τις μικρές και μεγάλες μας στιγμές:
τις χαρούμενες, τις ερωτικές, τις νοσταλγικές, τις καθημερινές και τις γεμάτες εθνική ανάταση και υπερηφάνεια.

Νιώθω ευλογημένη και τυχερή που μπόρεσα να απολαύσω τα έργα του αρκετές φορές στο Ηρώδειο, με τον ίδιο παρόντα, είτε όρθιος να διευθύνει την ορχήστρα είτε καθισμένος στις κερκίδες να δέχεται την αγάπη και το θαυμασμό του κόσμου.
Και όσο ζω, δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ τον  Ιούλιο του 2015, μεταξύ δημοψηφίσματος και capital controls, ένα ολόκληρο Ηρώδειο όρθιο να χειροκροτάει επί ένα τέταρτο το συνθέτη.

https://www.youtube.com/watch?v=dWgRQ74fk6E&list=RDdWgRQ74fk6E&start_radio=1&rv=dWgRQ74fk6E&t=48

Δε θα υπάρξει ποτέ άλλος Μίκης αλλά θα είναι πάντα εδώ, μαζί μας, παντού και πάντα.
Θνητός μεν, ΑΘΑΝΑΤΟΣ δε...

https://www.youtube.com/watch?v=nW5om1Efloo

Ο "Καημός " ήταν το αγαπημένο τραγούδι της γιαγιάς μου... το σιγοτραγουδούσε κάθε φορά που ένιωθε λύπη και μοναξιά "...και από το αίμα πιο πικρό, στο στόμα το φιλί σου..." .
Το ίδιο τραγούδι άκουσα - εντελώς τυχαία;;; -  στα Χανιά, ακριβώς τη μέρα και την ώρα που συμπληρώνονταν 20 χρόνια από το δικό της φευγιό.

https://www.youtube.com/watch?v=geR7_7x9qns
Μπορεί να θυμίζει Al Pacino, Serpico και Νέα Υόρκη, για μένα είναι πάντα σοκάκια στη Χίο που λατρεύω να περπατώ τις νύχτες εκείνες που τυχαίνει να βρίσκομαι στο αγαπημένο μου νησί!
"...Και προχωρούσα μέσα στη νύχτα, χωρίς να γνωρίζω κανέναν..."
Μα, στ αλήθεια, αυτή η μελωδία δε σας κάνει να θέλετε να βγείτε έξω και να χορεύετε στους δρόμους;

Όποτε ακούω "Το σφαγείο" ανατριχιάζω.

Γιατί πρέπει να πεθάνει κάποιος για να τον προβάλουν τα διάφορα μέσα???
Κατά τη γνώμη μου ο Θεοδωράκης, αν και πραγματικά η χώρα μας έχει γεννήσει εξαιρετικούς μουσικούς, νομίζω ότι είναι ο μεγαλύτερος συνθέτης που είχαμε μέχρι σήμερα.
Τις τελευταίες μέρες έχω δει πάρα πολλές συνεντεύξεις του κι έχω σοκαριστεί με τον εαυτό μου αρχικά, που δεν είχα μπει στη διαδικασία να ψάξω και να τον ακούσω να μιλάει παλιότερα και δεύτερον με αυτά που θήγει... με τον τρόπο που μιλάει.. με τις αλήθειες που δεν φοβάται να πει ντόμπρα και σταράτα... με το δίκιο του που τον πνίγει και του δίνει παλληκαριά 20χρονου στα 86 του χρόνια....
Ίσως γιατί νόμιζα ότι δεν θα πεθάνει ποτέ?
Πάντα τον άκουγα όταν τον πετύχαινα στην τηλεόραση. Αλλά κάθε πότε μας έδιναν την ευκαιρία να τον ακούσουμε?
Σπανιότατα. Γιατί? Γιατί το έλεγε η καρδούλα του, γιατί βαρούσε τη γροθιά στο μαχαίρι, γιατί δεν φοβήθηκε να πει αλήθειες
Κι όποιος πάει κόντρα στο κατεστημένο συνήθως έχει τη μοίρα του Κεμάλ (Νίκος Γκάτσος-Μάνος Χατζηδάκις)

Ένα από τα διαμαντάκια που βρήκα αυτές τις μέρες είναι το παρακάτω...

alfaalfa έγραψε:

Όποτε ακούω "Το σφαγείο"  ανατριχιάζω.

Θυμάμαι σε μια συναυλία που τραγουδούσε το σφαγείο και κάπου τον έπιασαν τα κλάμματα και σταμάτησε.... το ίδιο είχε συμβεί και με το "είμαστε δυο", πρέπει να ήταν από την ίδια συναυλία...
Τα ένιωθε τα τραγούδια...
Δεν μπορούμε να φανταστούμε τι βασανιστήρια πέρασαν μέσα στις φυλακές....

Σε μία ταινία που είχε γράψει μουσική ο Θεοδωράκης ήταν στην "Συνοικία το όνειρο". Τρομερή ταινία που αν δεν την είχε κατακρεουργήσει η λογοκρισία θα ήταν ακόμα καλύτερη.