Ad astra * * * δια χειρός Σιμόπουλου!

Με μεγάλη χαρά, ξεκινάμε σήμερα μια νέα σελιδούλα, αφιερωμένη στον αείμνηστο δάσκαλο, τον Διονύσιο Σιμόπουλο.
Τον δικό μας άνθρωπο που λατρέψαμε γιατί μας έμαθε να κοιτάμε    

να μαγευόμαστε από τον νυχτερινό ουρανό
και να ανακαλύπτουμε ένα... ολόκληρο σύμπαν κρυμμένο πίσω από αυτόν!

Τα άρθρα που θα δημοσιεύονται σ΄αυτή τη στήλη θα είναι κυρίως
δικές του αναρτήσεις / δικά του αφηγήματα / δικές του τοποθετήσεις
όπως κατά καιρούς δημοσιεύτηκαν σε ειδησεογραφικούς ιστότοπους, στην προσωπική του σελίδα στη φατσόβιβλο, κ.α.

αλλά και σχετικά με την Αστρονομία αρθράκια που θα βρίσκουμε ενδιαφέροντα!

Ευχαριστούμε την κ Ελένη Σιμόπουλου,     κόρη του εκλιπόντος, που μας παραχώρησε την άδεια να μεταφέρουμε / παρουσιάζουμε εδώ τα κείμενα του μπαμπά της που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς στη φατσόβιβλο.

Ελπίζουμε και εσείς να χαρείτε με το νέο μας σελιδάκι, να βρίσκετε ενδιαφέροντα τα θέματά του και να μας βοηθάτε να το εμπλουτίσουμε, ως ελάχιστο "Ευχαριστώ" και φόρο τιμής σ΄έναν άνθρωπο που αφήνοντας το δικό του λιθαράκι  στο γεωδαισιακό του πέρασμα "άγγιξε" εκατοντάδες ανθρώπους, προσανατολίζοντάς  τους σε νέους επιστημονικούς και επαγγελματικούς ορίζοντες, οδηγώντας τους στους δικούς τους, νέους κόσμους!

  Enjoy the light, folks!!!

Εγκαινιάζω αυτή την ενότητα με την ενημέρωση για την επικείμενη συναυλία που θα δοθεί στο Ηρώδειο, στις 31-08-2022 και θα είναι αφιερωμένη στον αγαπημένο μας, πρόσφατα εκλιπόντα, συνθέτη, Βαγγέλη Παπαθανασίου.

Η τελευταία σκηνική δημιουργία του Βαγγέλη Παπαθανασίου, η μουσικοχορευτική παράσταση «The Thread - To Νήμα», θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 31 Αυγούστου στο Ηρώδειο, σαν φόρος τιμής στη μνήμη του μεγάλου Έλληνα συνθέτη. Πρόκειται για μια μουσικοχορευτική παράσταση που βασίζεται στον διάλογο του παρελθόντος με το παρόν...
Η σχετική ανακοίνωση στο Πρώτο Θέμα

Και η ανάρτηση του Δ. Σιμόπουλου που δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή και κατόπιν στην προσωπική του σελίδα, στη φατσόβιβλο για τη συνεισφορά του Βαγγέλη στις παραστάσεις /εκδηλώσεις του Ευγενιδείου Ιδρύματος - Πλανηταρίου.  

Δύο σπουδαίοι άντρες θα απολαμβάνουν αστρικές συνθέσεις, κάπου εκεί ψηλά ή ίσως κάπου εδώ μαζί μας

"ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΤΡΙΓΩΝΟ"

Στη διάρκεια των καλοκαιρινών μας διακοπών το μεγάλο «Καλοκαιρινό Τρίγωνο» αποτελεί την απαραίτητη συντροφιά μας, αφού τα τρία λαμπερά άστρα που το σχηματίζουν είναι τόσο εύκολα αναγνωρίσιμα όσο και η Μεγάλη Άρκτος στον βόρειο ουρανό κι ο Ωρίωνας τον χειμώνα. Είναι άλλωστε πάρα πολύ δύσκολο για οποιονδήποτε που στρέφει το βλέμμα του στον καλοκαιρινό ουρανό να μην εντοπίσει αμέσως τα τρία λαμπερά άστρα που ανήκουν σε διαφορετικούς αστερισμούς και καλύπτουν την κεντρική περιοχή της έναστρης νύχτας.
Το πρώτο άστρο του τριγώνου στον αστερισμό του Κύκνου βρίσκουμε τον Ντένεμπ (άλφα Κύκνου) που σημαδεύει την ουρά του, ενώ τα πιο αμυδρά του άστρα σχηματίζουν τα απλωμένα του φτερά και τον μακρόστενο λαιμό του σε μία μορφή που μοιάζει με σταυρό και γι’ αυτό ονομάζεται σήμερα και Βόρειος Σταυρός. Πιο ‘κει ο μικρότερος αστερισμός της Λύρας χαρακτηρίζεται από το λαμπρό άστρο Βέγα (άλφα Λύρας), που αποτελεί το δεύτερο άστρο του τριγώνου και περιβάλλεται από έναν δίσκο υλικών που μάλλον πρόκειται για τα πρώτα στάδια της δημιουργίας ενός νέου πλανητικού συστήματος. Το τρίτο λαμπρό άστρο του τριγώνου βρίσκεται στον αστερισμό του Αετού και ονομάζεται Αλταΐρ (άλφα Αετού), η περιστροφή του οποίου είναι τόσο γρήγορη ώστε έχει σχήμα αυγού.
Ο αστερισμός του Αετού αποτελείται από 120 περίπου ορατά στο γυμνό μάτι άστρα ενώ με το τηλεσκόπιο μπορούμε επίσης να διακρίνουμε αρκετά πλανητικά νεφελώματα και αστρικά σμήνη. Γνωστός από την αρχαιότητα ως Αετός, Πτηνό ή Γύπας ο αστερισμός αυτός ονομάστηκε προς τιμή του βασιλιά των πουλιών και είναι περισσότερο συνδεδεμένος με τον Δία, γι’ αυτό και ονομάζονταν «Διός Όρνις». Οι Άραβες του έδωσαν το όνομα «Αλ Νασρ Αλ Ταΐρ» που σημαίνει «Ιπτάμενος Αετός» και απ’ αυτό το όνομα προέρχεται σήμερα το όνομα του «Αλταΐρ», του λαμπρότερου άστρου του που είναι επίσης και το 12ο λαμπρότερο άστρο στον ουρανό.
Ο αστερισμός του Αετού έχει αρκετά μεγάλη έκταση και χωρίζεται στα δύο από τον ουράνιο ισημερινό. Στις αρχικές αναπαραστάσεις περιλαμβάνονταν σ’ αυτόν και ο Γανυμήδης, ο όμορφος νεαρός έφηβος της Τροίας που ο Δίας ανέβασε στον Όλυμπο για να γεμίζει τα κύπελλα των αθανάτων. Αργότερα όμως με διάταγμα του αυτοκράτορα Αδριανού ο Γανυμήδης χάθηκε από τις φτερούγες του Αετού και στη θέση του μπήκε ο προστατευόμενος του αυτοκράτορα, ο Αντίνοος. Ακόμη και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος περιγράφοντας τους «περί τον Αετόν αστέρας» προσθέτει «εφ ων ο Αντίνοος».
Ο «τανύπτερος» αετός πάντως ήταν ο πιο αγαπημένος οιωνός του Δία και σύμβολο δύναμης για όλους τους λαούς. Η λαϊκή δοξασία ζυμωμένη με την ανατολίτικη δεισιδαιμονία του έδωσε μυστηριακές δυνάμεις: «Όποιον ισκιώσει ο σταυραϊτός, αυτός θα βασιλέψει». Ο Κωστής Παλαμάς, μάλιστα, στην «Φλογέρα του Βασιλιά» ζωντανεύει το μεσαιωνικό παραμύθι για τον γενάρχη της Μακεδονικής δυναστείας:
« Νάτος! Αϊτός κυνηγητής, αϊτός καμαρομύτης,
Με τα τετράπλευρα φτερά, τα κλαδωμένα πόδια …
…. Κι εφτά φορές το κυνηγάν κι εφτά φορές γυρίζει
Πάνω από τον ύπνο του παιδιού ν’ απλώσει τα φτερούγια.»
Δίπλα ακριβώς βρίσκουμε τον αστερισμό της Λύρας, και το πέμπτο λαμπρότερο άστρο στον ουρανό, τον Βέγα (άλφα Λύρας) που λάμπει «σαν δάκρυ της αιωνιότητας» ανάμεσα στα «λιγόφεγγα άστρα» του οργάνου που κατόρθωσε να λυγίσει την σκληρή καρδιά του Πλούτωνα και να ξαναφέρει από τον Άδη την Ευρυδίκη. Μια άλλη όμως παράδοση μας λεει ότι η Λύρα δεν ανήκει στον Ορφέα αλλά στον κιθαρωδό Αρίωνα. Είτε έτσι όμως είτε αλλιώς ο Βέγας παραμένει ασύγκριτα λαμπερός καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού αφού λάμπει με θερμοκρασία 10.000 βαθμών Κελσίου σε απόσταση 26 ετών φωτός από τη Γη μας. Σε 12.800 χρόνια μάλιστα ο Βέγας θα γίνει ο Πολικός του ουρανού μας λόγω της μεταπτωτικής κίνησης του άξονα της Γης.
Δίπλα στον Βέγα, βρίσκεται το Μ-57, το γνωστό δακτυλιοειδές νεφέλωμα της Λύρας, ένα κέλυφος αερίων που εκτοξεύτηκε στις επιθανάτιες στιγμές ενός άστρου πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Εκατοντάδες παρόμοια πλανητικά νεφελώματα υπάρχουν διάσπαρτα σ' ολόκληρο τον ουρανό εντοπίζοντας τις περιοχές όπου πρόσφατα έχουν πεθάνει άστρα με το μέγεθος περίπου του Ήλιου μας. Τέτοιου είδους άστρα αναγκάζονται να εκσφενδονίσουν τα εξωτερικά τους αέρια στρώματα σε μια απελπισμένη προσπάθεια να χάσουν αρκετή από τη μάζα τους και να σταματήσουν έτσι την καταστροφική μοίρα που τα περιμένει. Τρισεκατομμύρια τόνοι από τη μάζα ενός τέτοιου άστρου εκσφενδονίζονται ολόγυρα σχηματίζοντας ένα διαστελλόμενο κέλυφος αερίων και μετατρέποντάς το σε ένα πλανητικό νεφέλωμα.
Στον αστερισμό του Κύκνου βρίσκονται τα λείψανα μιας άλλης αρχέγονης έκρηξης, το νεφέλωμα του Κύκνου το οποίο δύσκολα διακρίνεται. Με τη βοήθεια όμως του Διαστημικού Τηλεσκοπίου φαίνεται ξεκάθαρα η διαστελλόμενη έκτασή του ανάμεσα στα άστρα του Κύκνου που ανάλαφρος και γαλήνιος έχει απλώσει τις φτερούγες του πάνω στη φωτεινή ζώνη του Γαλαξία μας. Στην αρχαιότητα ο αστερισμός αυτός ονομάζονταν «Όρνις», ενώ ο Ερατοσθένης τον αποκαλούσε «Κύκνο», ονομασία που χρησιμοποίησαν επίσης και οι Ρωμαίοι. Σε ορισμένες περιπτώσεις και λόγω της γειτνίασής του με την Λύρα ονομάζονταν και Ορφέας, αν και η καλύτερη σύνδεσή του με την Ελληνική μυθολογία είναι αυτή που συνδέει τον αστερισμό με τον μεταμορφωμένο Δία.
Σύμφωνα με τον μύθο ο Δίας μεταμορφώθηκε σε Κύκνο και με την εμφάνιση αυτή επισκέφτηκε την βασίλισσα της Σπάρτης Λήδα με την οποία γέννησε τους Διόσκουρους Δίδυμους Κάστορα και Πολυδεύκη καθώς και την ωραία Ελένη που αργότερα έγινε η αφορμή για τον Τρωικό πόλεμο. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι ο Κύκνος είναι ο γιος του Άρη ή ο γιος του Απόλλωνα που αυτοκτόνησε και τοποθετήθηκε στον ουρανό με την μορφή ενός Κύκνου δίπλα στην Λύρα του Απόλλωνα.
Το λαμπρότερο άστρο του, ο Ντένεμπ (άλφα Κύκνου) είναι το 18ο λαμπρότερο άστρο στον ουρανό και σημαδεύει την ουρά του. Ο Ντένεμπ βρίσκεται σε απόσταση 1.600 ετών φωτός από τη Γη, ενώ το κεφάλι του Κύκνου προσδιορίζεται από το άστρο «Αλμπιρέο» (βήτα Κύκνου) ένα διπλό αστρικό σύστημα σε απόσταση 400 ετών φωτός με κύριο συντελεστή έναν γαλάζιο γίγαντα ο οποίος έχει έναν μικρότερο συνοδό. Τα υπόλοιπα λαμπρότερα άστρα του Κύκνου (δ, γ, ε) σχηματίζουν τα απλωμένα του φτερά καθώς μοιάζει να πετάει πάνω στη γαλακτόχρωμη αψίδα που σχηματίζουν τα άστρα του γαλαξιακού επιπέδου. Με γυμνό μάτι μπορεί κανείς να παρατηρήσει 200 σχεδόν άστρα, αν και ο Πτολεμαίος αναφέρει μόνο τα 17 λαμπρότερα.
Το πιο θεαματικό όμως αντικείμενο που μπορεί κανείς να φωτογραφήσει με τηλεσκόπιο είναι η πανέμορφη «Λούπα του Κύκνου», το λείψανο μιας τρομαχτικής αστρικής έκρηξης σουπερνόβα που συνέβη πριν από 50.000 χρόνια σε απόστασή 1.400 ετών φωτός από τη Γη. Τα διάφορα τμήματά του έχουν καταλογραφηθεί με διαφορετικούς αριθμούς στον Νέο Γενικό Κατάλογο μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται στα δυτικά το νεφέλωμα NGC 6960 που μοιάζει με μια «Σκούπα Μάγισσας» (όπως ονομάζεται χαϊδευτικά), ενώ στα ανατολικά βρίσκουμε το νεφέλωμα Δαντέλα (NGC 6992) και τις παραφυάδες του.
Στον ίδιο αστερισμό βρίσκουμε επίσης και την πρώτη αστρική Μαύρη Τρύπα που αναγνωρίστηκε το 1972. Πρόκειται για ένα αντικείμενο που αν και είναι αόρατο υπολογίζεται ότι διαθέτει υλικά δέκα άστρων σαν τον Ήλιο μας. Το αντικείμενο αυτό περιφέρεται και απορροφά υλικά από έναν γειτονικό του γαλάζιο γίγαντα (HD 226868) που έχει υλικά 20 φορές περισσότερα απ’ όσα έχει ο Ήλιος. Τεράστιες ποσότητες ακτίνων Χ εκπέμπονται από την περιοχή του αόρατου συνοδού (Κύκνος Χ-1) που έχει διάμετρο μικρότερη από 300 χιλιόμετρα. Η μόνη εξήγηση που μπορεί να δοθεί στα δεδομένα αυτά είναι ότι πρόκειται για μια Μαύρη Τρύπα, τα λείψανα ενός γιγάντιου άστρου το οποίο στο τέλος της ζωής του κατέρρευσε βαρυτικά με τέτοιον τρόπο ώστε να καταπιεί κυριολεκτικά τον ίδιο του τον εαυτό.
Μια Μαύρη Τρύπα είναι πραγματικά ένα από τα πιο μυστηριώδη ουράνια αντικείμενα, στο εσωτερικό των οποίων οι νόμοι της φυσικής δεν έχουν καμιά υπόσταση. Και όμως η σύγχρονη επιστήμη και η γενική θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν έχουν αποδείξει ήδη την πραγματικότητα της ύπαρξής τους. Γιατί σήμερα γνωρίζουμε ότι το μέλλον κάθε άστρου αποφασίζεται βασικά την ώρα της δημιουργίας του, αφού αυτό που παίζει πρωτεύοντα ρόλο είναι η αρχική του μάζα, αφού από την στιγμή που θα γεννηθεί και μέχρι τον θάνατό του, ένα άστρο παλεύει συνεχώς ενάντια στη δύναμη της βαρύτητας. Πρόκειται όμως για μια πάλη που, αργά ή γρήγορα, είναι καταδικασμένο να χάσει. Έτσι, και ανάλογα με την ποσότητα των υλικών που περιλαμβάνει στο τέλος της ζωής του, ένα άστρο πεθαίνει μ' έναν από τρεις διαφορετικούς τρόπους.
Άστρα των οποίων ο πυρήνας περιλαμβάνει υλικά μέχρι 1,4 ηλιακές μάζες τελειώνουν τη ζωή τους ως άσπροι νάνοι, ενώ άστρα που κατορθώνουν να συγκρατήσουν στον πυρήνα τους υλικά από 1,4 έως 2,5 ηλιακές μάζες καταρρέουν μετατρεπόμενα σε άστρα νετρονίων ή πάλσαρ. Στην περίπτωση όμως που η μάζα του πυρήνα ενός άστρου ξεπερνάει τις 2,5 ηλιακές μάζες, δεν υπάρχει καμιά δύναμη στη φύση που να μπορεί να αντισταθεί στην ένταση της βαρύτητάς του, με αποτέλεσμα την αστραπιαία κατάρρευση του αστρικού αυτού πυρήνα. Έτσι, και καθώς, η ακτίνα του άστρου "μηδενίζεται", η ύλη του "αφανίζεται" κάτω από το τεράστιο βαρυτικό πεδίο που σχηματίζεται, δημιουργώντας σε τελική ανάλυση μιά “Μαύρη Τρύπα“. Μια Μαύρη Τρύπα δηλαδή είναι το σημείο εκείνο του χωρόχρονου όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου, το οποίο στην τελική φάση της εξέλιξής του έχασε την πάλη του ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα να καταρρεύσουν τα υλικά του και να συμπιεστούν περισσότερο ακόμη και από τα υλικά ενός άστρου νετρονίων με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας χωροχρονικής παραμόρφωσης τόσο τεράστιας ώστε η βαρυτική του δύναμη να εμποδίζει κι αυτό ακόμη το φως από του να δραπετεύσει.
Μ' αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και ο όρος "μαύρη τρύπα", "τρύπα" γιατί ένα τέτοιο αντικείμενο έλκει σαν "διαστημική ρουφήχτρα" οτιδήποτε συναντήσει στο διάβα του, και "μαύρη" γιατί ούτε και αυτό ακόμη το φως δεν έχει την δυνατότητα να δραπετεύσει από την "επιφάνειά" του για να καταγραφεί από τα μάτια μας ή τα διάφορα άλλα ευαίσθητα όργανα των αστεροσκοπείων μας. Δεν υπάρχει άλλωστε τρόπος ούτε να καταλάβουμε ούτε να εξηγήσουμε τη φυσική κατάσταση της ύλης κάτω απ' αυτές τις συνθήκες, που χαρακτηρίζουν ένα σημείo «μοναδικότητας» για τη φυσική επιστήμη. Eνα σημείο δηλαδή όπου οι νόμοι της φυσικής παύουν να ισχύουν. Αν μπορούσαμε να συμπιέσουμε την Γη μας στο μέγεθος ενός κερασιού, θα την είχαμε μετατρέψει σε "μαύρη τρύπα". Φυσικά δεν υπάρχει καμιά γνωστή διαδικασία που θα μπορούσε να μετατρέψει τη Γη, ή και τον Ήλιο ακόμη, σε "μαύρη τρύπα". Ο καταρρέων πυρήνας μιας σουπερνόβα, με υλικά πάνω από 2,5 ηλιακές μάζες, είναι ένα από τα ελάχιστα αντικείμενα στο Σύμπαν που μπορούν να δημιουργήσουν κάτι τέτοιο.
[Εάν θέλετε να δείτε ένα χάρτη του ουρανού ειδικά όπως φαίνεται από το μέρος από το οποίο κάνετε την παρατήρηση και για οποιαδήποτε ώρα της νύχτας μπορείτε να βρείτε τους σωστούς χάρτες δωρεάν (και για το κινητό σας) στο link: http://www.skymaponline.net/skymap.aspx
Φυσικά μη ξεχάσετε να προσδιορίσετε το location (το μέρος απ’ όπου κάνετε την παρατήρηση).]

Διονύσης Σιμόπουλος, 16 Αυγούστου 2021

Ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά. Από τις αρχές, άλλωστε, του 4ου αιώνα μ.Χ. ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους, επειδή η 1η Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της ινδικτιώνος. Ακόμη και σήμερα η Ανατολική Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως «αρχή της ινδίκτου». Όπως μας πληροφορεί η Μαρίνα Δετοράκη: «Η λέξη ινδικτιών σημαίνει κατ’ αρχήν τον προσδιορισμό του ετήσιου ποσού που έπρεπε να καταβάλλουν οι Ρωμαίοι πολίτες ως φόρο. Συνεκδοχικά, πήρε τη σημασία της οικονομικής χρονιάς, και όταν οι φόροι ρυθμίζονταν με βάση μια περίοδο περισσοτέρων ετών, ινδικτιών ονομάστηκε το σύνολο αυτών των ετών… Κατέληξε έτσι να σημαίνει ένα θεσμοθετημένο κύκλο 15 ετών, συνεχώς επαναλαμβανόμενο (όπως η εβδομάδα ή ο μήνας), που χρησιμοποιήθηκε για τη χρονολόγηση πράξεων και γεγονότων… που τελικά παγιώθηκε ως το δημοφιλέστερο σύστημα χρονολόγησης για τους Βυζαντινούς, και η 1η Σεπτεμβρίου ως η αρχή του έτους τους». Γι’ αυτό, άλλωστε, σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας η 31η Αυγούστου ονομάζεται «κλειδοχρονιά» επειδή «κλειδώνει» (τελειώνει) ο προηγούμενος χρόνος, ενώ η 1η Σεπτεμβρίου ονομάζεται «αρχιχρονιά».

Διονύσης Σιμόπουλος
facebook 31 Αυγούστου 2021

Με αφορμή τις 40 μέρες από το αντίο του Σερ μας, αφήνω αυτό (και) εδώ...

Σπόιλερ:

https://mikropragmata.lifo.gr/zoi/kokkinoi-gigantes-asproi-nanoi-ena-reunion-40-chronia-meta/

10 σοφές φράσεις του Δ. Σιμόπουλου


https://www.itspossible.gr/%CE%B4%CE%AD%CE%BA%CE%B1-%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AD%CF%82-%CF%86%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%8D%CF%83%CE%B7-%CF%83%CE%B9%CE%BC%CF%8C%CF%80%CE%BF/

Με ολιγοήμερη καθυστέρηση σε σχέση με την αναφερόμενη ημερ. γενεθλίων, μια ανάρτηση που είχε ανεβάσει ο (δικός μας) Σερ  στη φατσόβιβλο, προ δεκαετίας

Τα Γενέθλια του Robert Goddard
Ο Robert Goddard έχει γενέθλια σήμερα (1881-1945). Γεννημένος στο Worcester της Μασαχουσέτης στις 5 Οκτωβρίου 1881, από μικρός έδειξε την κλίση και το ενδιαφέρον του προς τις επιστήμες, ενώ από τη στιγμή που διάβασε τον «Πόλεμο των Κόσμων» του H.G. Wells στράφηκε προς τις επιστήμες του διαστήματος. Παρόλο που θα χάσει δύο τάξεις, γεγονός που ενδεχομένως να οφείλεται στην ασθενική του κράση, το 1908 παίρνει το πτυχίο Φυσικής από το Πολυτεχνείο του Worcester ενώ την ίδια χρονιά εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο Clark για μεταπτυχιακές σπουδές. Λίγους μόνο μήνες αργότερα αναλύει την πιθανότητα προώθησης πυραύλων με υγρά καύσιμα, ολοκληρώνει το πρώτο του μεταπτυχιακό το 1910 και ένα μόλις χρόνο αργότερα ολοκληρώνει και το διδακτορικό του.
Το 1912 αποδέχεται την θέση ερευνητή που του προτείνει το Πανεπιστήμιο Princeton. Αν και το 1913 αρρωσταίνει βαριά από φυματίωση, γεγονός που τον αναγκάζει να εγκαταλείψει τη θέση του στο Princeton και να επιστρέψει στο Worcester, το ανήσυχο πνεύμα του δεν θα τον αφήσει για πολύ καιρό μακριά από την έρευνα. Ενώ ο οργανισμός του προσπαθεί ακόμα να αναλάβει, ο Goddard προλαβαίνει να κατοχυρώσει τις δύο πρώτες του ευρεσιτεχνίες αναφορικά με τη κατασκευή πυραύλου πολλαπλών ορόφων και υγρού καυσίμου. Το φθινόπωρο του 1914 η υγεία του έχει πλέον βελτιωθεί αρκετά ώστε να επιστρέψει στο Πανεπιστήμιο Clark στη θέση λέκτορα μερικής απασχόλησης.
Πέντε χρόνια αργότερα το Smithsonian Institute δημοσιεύει μία από τις πλέον σημαντικές εργασίες στην επιστήμη της πυραυλικής. Στο «Περί μιας μεθόδου προσέγγισης ακραίων υψών» (a method of reaching extreme altitudes), ένα από τα πρωτοποριακά επιστημονικά συγγράμματα της εποχής του, ο Goddard περιγράφει τις μαθηματικές θεωρίες που ανέπτυξε αναφορικά με τη πτήση πυραύλων, τα αποτελέσματα της έρευνάς του αναφορικά με στέρεα και υγρά καύσιμα και τη θεώρησή του αναφορικά με την εξερεύνηση της Γης και του διαστήματος στο μέλλον. Η δημοσίευση του βιβλίου αυτού θα τον φέρει στα φώτα της δημοσιότητας, όχι όμως με τον τρόπο που ενδεχομένως ο ίδιος θα επιθυμούσε. Οι εφημερίδες της εποχής αλλά και αρκετοί επιστήμονες, οι οποίοι αμφέβαλλαν για τη δυνατότητα των διαστημικών πτήσεων, τον γελοιοποιούν συστηματικά και ασκούν δριμεία κριτική στο έργο του, γεγονός που οδηγεί τον Goddard στην απομόνωση.
Συνεχίζει όμως να εργάζεται αδιάκοπα, σχεδόν μόνος, πειραματιζόμενος συνεχώς στην προσπάθειά του να βελτιώσει τους πυραύλους του. Μετά από συνεχείς υπολογισμούς και ακόμα περισσότερες δοκιμές εκτοξεύει στις 16 Μαρτίου 1926 τον πρώτο πύραυλο με υγρά καύσιμα. Με το πέρας του 1929 και δεχόμενος συνεχώς επιθέσεις από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της πατρίδας του, ο Goddard μετακομίζει στο Roswell στο νέο Μεξικό, έχοντας εξασφαλίσει την οικονομική υποστήριξη της οικογένειας Guggenheim, όπου και εκεί σχεδόν σε πλήρη απομόνωση αφοσιώνεται στην έρευνά του για τα επόμενα 12 χρόνια.
Μέχρι το 1935 θα κατορθώσει να πετύχει πολλές καινοτομίες, συμπεριλαμβανομένης και της αυτόματης σταθεροποίησης πυραύλου σε πτήση, με τη χρήση γυροσκοπίων και πηδαλίων τοποθετημένων στην έξοδο του σωλήνα εκτόνωσης των αερίων της καύσης. Καταφέρνει παράλληλα να στείλει έναν πύραυλο σε ύψος 2.750 μέτρων με ταχύτητα 880 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρόλο που το στρατιωτικό επιτελείο των ΗΠΑ αντιμετώπισε σχεδόν συγκαταβατικά τα αποτελέσματα της έρευνάς του, οι Γερμανοί συνάδελφοί του αντιθέτως συχνά επικοινωνούσαν μαζί του για διάφορα τεχνικά θέματα, ενώ και ο von Brown βασίστηκε εν μέρει στα σχέδια του Goddard όταν ανέπτυσσε τους πυραύλους V2 στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.
Στα χρόνια που ακολουθούν ο Goddard θα διακόψει για ένα διάστημα την έρευνά του σ’ αυτόν το τομέα, συνεισφέροντας στην ανάπτυξη πειραματικών αεροσκαφών για το Πολεμικό Ναυτικό της χώρας του. Με το πέρας του πολέμου ο Goddard θα αποσυρθεί από την μελέτη και τον σχεδιασμό των πυραύλων και των διαστημικών πτήσεων εντελώς. Λίγο αργότερα, στις 10 Αυγούστου 1945, πεθαίνει από καρκίνο του λάρυγγα, έχοντας όμως ήδη προλάβει να κατοχυρώσει 83 ευρεσιτεχνίες. Μετά θάνατον θα του δοθούν άλλες 131, δείγμα κι’ αυτό της τεράστιας συνεισφοράς του στην ανάπτυξη και βελτίωση των πυραύλων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 17 Ιουλίου 1969, μία μόλις μέρα μετά την επιτυχή εκτόξευση του Apollo 11, της θρυλικής πτήσης που θα μεταφέρει τον πρώτο άνθρωπο στο φεγγάρι, η εφημερίδα New York Times δημοσιεύει σε άρθρο της με τίτλο «Διόρθωση» την περίληψη του κύριου άρθρου της, που είχε δημοσιεύσει μισόν αιώνα νωρίτερα, αναγνωρίζοντας εν κατακλείδι ότι ο Goddard είχε δίκιο όταν υποστήριζε πως οι πύραυλοι μπορούν να προωθηθούν στο κενό του διαστήματος όσο καλά μπορούν και στην ατμόσφαιρα. Ίσως οι εκδότες της New York Times δεν είχαν πληροφορηθεί τότε το περιεχόμενο της αποχαιρετιστήριας αγόρευσης που είχε δώσει ο νεαρός Goddard με την ολοκλήρωση των σπουδών του στο λύκειο τον Ιούνιο του 1904 στην οποία τόνιζε: «Είναι δύσκολο να πει κανείς τι είναι αδύνατο, γιατί το όνειρο του χτες είναι η ελπίδα του σήμερα και η πραγματικότητα του αύριο»

Τους τελευταίους μήνες γινόμαστε κοινωνοί ολοένα και πιο εντυπωσιακών φωτογραφιών και συνθέσεων αυτών που μας στέλνει το τηλεσκόπιο James Webb



Ο αγαπημένος μας Δάσκαλος είχε προλάβει να γράψει ένα σχετικό άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ", στις 16-07-2022.



 Και εδώ, το λινκ για την ηλεκτρονική ανάρτηση

Ένα κείμενο διαφορετικό από τα προηγούμενα.

Δεν είναι γραμμένο από τον Δάσκαλο, αλλά για τον Δάσκαλο, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου του παγκρέατος: η τρυφερή ματιά της κόρης πάνω στην παρακαταθήκη του μπαμπά της, που, αν και ζούσε - τα τελευταία τέσσερα χρόνια - παρέα με έναν εφιάλτη, δε σταμάτησε λεπτό να ΖΕΙ και να χαρίζει στην οικογένειά του και στους δικούς του ανθρώπους πολύτιμες, ευτυχισμένες στιγμές...

https://www.worldpancreaticcancercoalition.org/my_story/eleni/

Ανάρτηση στη φατσόβιβλο, πέρσι τέτοιες μέρες, όχι αστρονομικού περιεχομένου αλλά θρησκευτικού.

ΟΙ (ΠΡΩΤΕΣ) ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Από σήμερα στη γιορτή του αγίου Αντρέα, το κρύο πραγματικά «αντριεύει», αφού με την άφιξη του Δεκεμβρίου, τελειώνουν πια τα ψέματα και το κρύο άρχισε ήδη να είναι αρκετά τσουχτερό ανακοινώνοντάς μας τον ερχομό του Χειμώνα και την επέλαση του χιονιού. Γι’ αυτό, άλλωστε ο Δεκέμβριος λέγεται και «Άσπρος μήνας», «Ασπρομηνάς» αλλά και «χιονιάς».
Στο καλαντάρι του λαού μας ο Δεκέμβριος θεωρείται ιδιαίτερα «γιορτινός» λόγω των πολλών θρησκευτικών εορτών του όπως του Αγίου Διονυσίου στις 17 του μήνα. Ο Δεκέμβρης ονομάζεται, μεταξύ άλλων, και «κυρ Λευτέρης» από την γιορτή του αγίου Ελευθερίου στις 15 του μήνα που χαρίζει «καλή λευτεριά» στις έγκυες γυναίκες. Στης αγίας Άννας, στις 9 του μήνα, «η μέρα παίρνει ανάσα», ενώ στις 12, στην εορτή του αγίου Σπυρίδωνα «η μέρα παίρνει ένα σπυρί», αρχίζει δηλαδή να μεγαλώνει.
Στις αρχές, όμως, του μήνα έχουμε τα «Νικολοβάρβαρα» οπότε «κάνει νερά και χιόνια» όπως λέει ο λαός μας, ενώ οι ναυτικοί συμπληρώνουν: «Τ’ αϊ-Νικολοβάρβαρα, κατεβασιές και χιόνια, μπουράσκας και τελώνια». Για τον χειμώνα γίνεται επίσης και η εξής αναφορά: «Αν τ’ Αγιού Φιλίππου λείπω, τ’ Άγια των Αγιών δε λείπω, κι αν λείπω τ’ Άγια των Αγιών τ’ Αϊνικολοβάρβαρα είμαι εδώ». Άλλες παρόμοιες παροιμίες αναφέρουν επίσης ότι «Η αγία Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), ο αϊ-Σάββας σαβανώνει κι ο αϊ-Νικόλας παραχώνει». Σύμφωνα με τον Γεώργιο Ν. Αικατερινίδη: «...οι γιορτές της αγίας Βαρβάρας, του αγίου Σάββα και του αγίου Νικολάου (4,5 και 6 Δεκεμβρίου) παρουσιάζουν μια αγιωνυμική ενότητα. Ενότητα χρονική, που δημιουργείται από τις συνήθως ακραίες καιρικές συνθήκες τις μέρες αυτές: «Τ’ Αγιονικολοβάρβαρα, ή βρέχει ή χιονίζει», λέγουν στη Σίφνο. Την κλιμακωτή επέλαση του κρύου εκφράζει παραστατικά και ο ποντιακός λόγος: «άε-Βάρβαρα φύσα, άε-Σάββα βρέξαν, άε-Νικόλα σόντσον (χιόνισε)». Υπάρχουν όμως και αντίθετες δοξασίες, ότι τότε μπορεί να επικρατεί και καλοκαιρία: «Τα Νικολοβάρβαρα κι οι τοίχοι βράζουν» (Χίος)».
Στις 4 Δεκεμβρίου τιμάται επίσης και η μνήμη του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού (674-749) που χαρακτηρίζεται ως «οικουμενικός διδάσκαλος» και με γνώσεις τόσες «ώστε με τίποτα δεν θα μπορούσε να καταταγεί δεύτερος όσων είναι ονομαστοί». Ο δε Νικόλαος Γ. Πολίτης μας λέει ότι: «Σχετικώς με την συνεισφορά του στις καθημερινές λειτουργικές ανάγκες θυμίζουμε πως ολόκληρο το εικοσιτετράωρο η Εκκλησία αναπέμπει ύμνους που έχει γράψει ο Δαμασκηνός... Αντί άλλης κρίσεως για το ποιητικό του έργο, αρκεί να αναφερθεί πως το τροπάριο που ακούγεται σήμερα κυρίως στις νεκρώσιμες ακολουθίες, το ‘‘πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα, όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον’’, είναι από τα πρώτα που έγραψε».
Έχουμε, όμως, κι άλλα να πούμε για τον Δεκέμβριο και τα επερχόμενα Χριστούγεννα σε μερικές ημέρες.

Σιμόπουλος, Διονύσης Π.
Οι Μήνες Νοέμβριος και Δεκέμβριος, Γεωτρόπιο Ελευθεροτυπίας, Τεύχος 498 (31 Οκτωβρίου 2009)


Καλό μήνα σε όλες!!!